EN: In his Discorsi (1638, page 88) Galileo explains explains how he tried ...
TR: Galileo 1638 yılında kaleme aldığı kitabının 88. sayfasında....
Turkish
Galileo 1638 yılında kaleme aldığı kitabının 88. sayfasında ışığın hızını ölçmeye çalıştığını anlatmıştır. Galileo ışığın sesten daha hızlı olduğunu bilir fakat ne kadar hızlı olduğunu bilmez. Bunu öğrenmek için iki insan, iki fener, iki kule ve iki teleskop ile bir deney yapabileceğini düşünür. Arasındaki mesafeyi bildiği iki kuleye iki insan ellerinde fener ve teleskop ile çıkar. Birinci kişi karşıya bakarken elindeki fenerin kapağını açar ve karşı kuledeki ikinci kişi ışığı görür görmez kendi fenerinin kapağını açar. Böylece birinci kişi arada geçen süreyi tutarak ışığın hızını hesaplamaya çalışır. Galileo bu deneyle ışığın hızını ölçememiştir fakat çok hızlı olduğuna karar vermiştir. Daha sonra Raomer 1676 yılında Dünya-Güneş-Jüpiter geometrisini kullanmış ışık hızını 214bin km/saniye olarak tahmin etmiştir. Bradley 1728 yılında yıldızlardan yola çıkarak 301bin km/sn, Fizeau 1849'da aynaları kullanarak 315bin km/sn, bu yöntemi geliştiren Foucault 298bin km/sn bulmuştur. Daha sonra insanoğlu magnetik alanları ve lazerleri kullanarak ışığın hızını 299,792.458 km/sn olarak kabul etmiştir. Fizikçiler ölçme araçlarını geliştirerek ışık hızını ölçmeyi başarmıştır. Peki insanoğlu öğrencilerin içindeki ışığı ölçmede ne zaman başarılı olacak?
English
In his Discorsi (1638, page 88) Galileo explains how he tried to measure the speed of light. He needs two persons, two towers, two lanterns and two telescopes. One uncovers his/her lantern while looking at the second person. The second person uncovers his/her lantern as soon as sees the light. Then the first person can measure the time between the moment he/she uncovers the lantern and the moment he/she sees the second persons' lantern. Galileo failed. But he deducted that the speed might be very high. Then Raomer, in 1676 used Earth-Sun-Jupiter geometry to predict 214000km/second. Then Bradley, 1728 using stars gave 301000km/second. Then Fizeau, using mirrors gave 315000 km/second. Foucault, again using mirrors gave 298000km/second... Later humankind measured the speed of light using electromagnetic constants and lasers. Today it is known as 299,792.458 km/s. The physicists measured the speed by improving their measurement tools. The question is, when do we successfully assess the light in our students?
References
Galileo Galilei, Dialogues Concerning Two New Sciences by Galileo Galilei. Translated from the Italian and Latin into English by Henry Crew and Alfonso de Salvio. With an Introduction by Antonio Favaro (New York: Macmillan, 1914). Retrieved 11/26/2016 from the World Wide Web: http://oll.libertyfund.org/titles/753